Banicja - Treść listu Króla Jana III do rodziny Butlerów z dnia 3 lutego 1693 roku.
Jan Trzeci, z Bożej łaski król polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, żmudzki, mazowiecki, inflancki, podolski, podlaski, kijowski, wołyński i czernihowski.
Wszem wobec i każdemu z osobna, wszelkiego dostojeństwa, urzędu i stanu ludziom, duchownym i świeckim, obywatelom państw naszych oznajmujemy, iż wniesiona jest do nas instancyja i prośba
przez panów rad i urzędników naszych, przy boku naszym rezydujących, za urodzonymi: Anną Giedrojciówną, Jerzyną Butlerową, majorową naszą, Malcherem Butlerem, podczaszym pińskim,
za urodzoną Katarzyną Wygantówną, Malcherową Butlerową, małżonkami,tudzież za urodzonym Janem Howenem, stolnikiem mozyrskim i urodzoną Ludwiką Karlotą Butlerówną Howenową, stolnikową mozyrską,
małżonkami, abyśmy onym glejt nasz ad iure agendum [„do prawem czynienia”, czyli w celu wytoczenia przeciwnikowi sprawy sądowej] z wielebnym księdzem Malcherem Niżyńskim, proboszczem widzieniskim
Canonicum Regularem [kanonikiem regularnym] i z całym konwentem widzieniskim, przeciwko banicyi wiecznej za dekretem sądu głównego trybunalnego w Wilnie, w roku tysiąc sześćset
dziewięćdziesiąt wtórym, miesiąca Julii [lipca] dwudziestego dziewiątego dnia, w kole compositi iudicii [„sądu złożonego”, w którym deputaci duchowni i świeccy rozpatrywali sprawny sporne między
duchowieństwem i szlachtą] ferowanym, z kancelarii naszej Wielkiego Księstwa Litewskiego wyniesionej wydali. My tedy, król, do pomienionej prośby łaskawie się skłoniwszy, ten list glejt nasz
ex senatus consilio [z rady senatu] przeciw wyż pomienionej wiecznej banicyi, za dekretem głównym trybunalnym koła compositi iudicii wyniesionej, urodzonej Butlerowej, majorowej naszej,
także urodzonym Malcherowi Butlerowi, Janowi Howenowi i małżonkom onych ad iure agendum z wielebnym księdzem Malcherem Niżyńskim Canonicum Regularem i całym konwentem widzieniskim wydać
rozkazaliśmy oraz tymże listem glejtem zdrowie i substancyją onych glejtując i ubezpieczając, jako też i activitatem [„czynność” czyli prawo do występowania w sądzie] pomienionym osobom
in omni foro [we wszelkim sądzie] przywróciwszy, sprawy swoje tam ex reatu [tak z oskarżenia] mieć, jako et actoratu [i z powództwa] popierać bez wszelkiej od nikogo impetycyi i przymówek
od aktykowania pomienionego listu glejtu naszego do sześciu miesięcy wolność dajemy, pod winami w prawie pospolitym contra violatores [przeciw gwałcicielom] listów glejtów naszych opisanymi.
Co aby wszytkim ku wiadomości przyszło, urzędom naszym ziemskim, grodzkim i innym wszelakim sądowym przykazujemy, aby ten list glejt nasz wszędzie za podaniem onego do ksiąg przyjmowan, aktykowan,
publikowan i obwołan był koniecznie.
Dan w Grodnie, dnia III miesiąca Februarii [lutego], roku Pańskiego MDCXCIII, panowania naszego XIX roku.
(-) Jan król.
Na własne rozkazanie jego królewskiej mości, pana naszego miłościwego.
(-) Jan król.
Na własne rozkazanie jego królewskiej mości, pana naszego miłościwego.
Link do archiwalnego listu Króla Jana III z dnia 3 lutego 1693 roku.
Wędrówki po Guberni Augustowskiej
Aleksander Połujański
Fragment książki rozdził V str. 81 (poświęcony Butlerom) wydana w 1859 r.
Puszcza nowogrodzka w dawnych czasach nosiła miano Puszczy zielonej i przeznaczoną była przez książąt mazowieckich oraz królów polskich na miejsce wygnania z kraju. Z wielkiej liczby wygnańców pochodzą żyjące w puszczy do dziś dnia niektóre familje, które się szczycą pochodzeniem swoim od pierwszych magnatów Rzeczpospolitej, takimi są Małachowscy, Pacowie, Poniatowscy, tudzież Butlerowie, Ruszczycowie i kilka innych. W tych familjach, pod zatartym blaskiem powierzchownym ich rodu, dojrzysz wzniosłe szlachetne uczucia.
Spis powstańców Styczniowych poz.65 Butler Marian (czytelna czcionka, jest litera "t", a nie "l".)
Pisownia oryginalna;
Marian Butler "przemysłowiec" z Dulska, przestępca polityczny. Żandarmowi Afaltowskiemu, przebywającemu w Dulsku, okazywał czynną pomoc, poradził mu ogolić brodę dla uchronienia się od aresztowania i czynnie wspomagał powstańcóww. Na mocy wyroku sądu wojennego w Płocku w 1863 r., zatwierdzonego przez namiestnika, zesłany na osiedlenie się w gub. jenisejskiej. Wskutek manifestu carskiego z 25 maja 1871 r., wrócił do Rypina 15 czerwca 1872 r. "
Butler Adam - ur. w 1841 r. w rodzinie chłopskije w Jednorożcu, pow. przasnyski.
Uczestnik powstania styczniowego. Podkomendny kpt. Józefa Trąpczyńskiego. Brał udział w bezpośredniej walce z wrogiem, m.in. w zwycięskiej bitwie stoczonej 28-29 VI 1863 r. o tzw. Polską Kępę /wzniesienie nad Orzycem w granicach Drążdżewa Nowego gm. Jednorożec, pow. przasnyski/. Krzewiciel idei niepodległościowych. Jako naoczny świadek wielu doniosłych wydarzeń, przekazywał wiedzę o nich podczas lokalnych manifestacji patriotyczno-religijnych w Drążdżewie oraz na spotkaniach z uczniami miejscowej szkoły, rozbudzając w młodym pokoleniu chęć poznania i kultywowania historii swojej „małej ojczyzny”.
Zmarł 21 X 1934 r. Spoczywa na cmentarzu par. w Drążdżewie.
Podst. opr.: Pisemna informacja Tadeusza Kruka.
(Powyższy biogram znajduje się na str. 120 w: Stanisław Pajka „Słownik biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku”, Kadzidło 2008)